تعیین مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی با استفاده از شبیه سازی بیلان آب ( مدل swat ) و فرایند تحلیل شبکه ای (anp) (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز درونگر درگز)

در این پژوهش علاوه بر پارامترهایی که در بحث تعیین مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی رایج است، جریان زیرسطحی حوزه آبخیز که یکی از مهم ترین پارامترها در بحث احداث سد زیرزمینی می باشد با استفاده از مدل هیدرولوژیکی swat محاسبه گردید. جهت اولویت بندی عوامل برای مکان یابی سدزیرزمینی در حوزه درونگر درگز از روش تصمیم گیری فرآیند تحلیل شبکه ای (anp)، استفاده گردید. در مرحله اول با استفاده از معیارهای حذفی به تشخیص و انتخاب محدوده های دارای پتانسیل احداث سد زیرزمینی پرداخته شد که در نهایت 16 محدوده پتانسیل دار مشخص گردید. در مرحله دوم پارامترهای لازم جهت اولویت بندی شناسایی گردید. در مرحله بعد با اجرای مدل swat رواناب و جریان زیرسطحی منطقه شبیه سازی گردید. این مرحله با استفاده از مدل مفهومی- نیمه توزیعی swat و الگوریتم sufi2 انجام شد. به منظور انجام موفق مرحله واسنجی در مدل swat، قبل از آن یک مرحله آنالیز حساسیت پارامترها انجام شد که 20پارامتر بر اساس درجه حساسیت تنظیم شدند. برای واسنجی مدل از داده های دوره زمانی 2005-1996 و برای اعتبارسنجی آن دوره زمانی 2010-2006 میلادی مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از شاخصهای آماری r2، br2 و ضریب نش ساتکلیف (ns) استفاده گردید. پس از واسنجی مدل با استفاده از الگوریتم sufi2 ضرایب r2، br2و ns به ترتیب 77/.، 75/0 و 68/. و برای مرحله اعتبارسنجی آن 71/.، 67/0 و 61/. برآورد شدند. بعد از محاسبه جریان زیرسطحی و حجم رواناب و بدست آمدن سایر پارامترهای مورد نیاز که شامل چهار معیار اصلی هیدرولوژی، مخزن، محور و مسائل قتصادی اجتماعی و زیرمعیارهای فرعی آنها می باشد، اولویت بندی 16 محدوده بدسست آمده با استفاده از مدل تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه ای (anp) انجام گردید. نتایج نشان داد که بهترین محورها برای احداث سد زیرزمینی، در بستر آبرفتی رودخانه های با جریان زیرسطحی بالا، حجم مخزن زیاد، همچنین حجم رواناب بالا و شیب پایین و نفوذپذیری بالا بوده است.